Viewpoints

De Internationale Diabetes Federatie voorspelt wereldwijd ~643 miljoen diabetespatiënten tegen 2030.¹ Nierschade door diabetes (diabetische nefropathie, DN) komt voor bij 40% van de diabetespatiënten.²

Hoewel bekend is dat de albumine-creatinineverhouding (ACR) de vroegste marker van nierziekte is³, fblijft de frequentie van ACR-testen laag.^4-6 Dit artikel gaat na hoe kwantitatieve ACR point-of-care testen de diagnose van DN verbetert en een doorbraak kan zijn voor een beter algemeen patiëntenbeheer.¹ Het heeft een revolutie teweeggebracht in de geneeskunde en miljoenen levens gered.¹

DE WERELDWIJDE LAST VAN NIERZIEKTE

Tussen 8 en 16% van de volwassen bevolking heeft een vorm van nierschade en elk jaar overlijden miljoenen mensen vroegtijdig aan complicaties die verband houden met chronische nierziekte.⁷ Na verloop van tijd wordt verergering van DN geassocieerd met een verhoogd risico op cardiovasculaire voorvallen, cerebrovasculaire voorvallen en renale morbiditeit en mortaliteit.⁷

In ontwikkelde landen is terminale nierziekte (end-stage renal disease, ESRD) een belangrijke kostenfactor voor patiënten, hun families en de belastingbetalers.⁸ Patiënten met ESRD hebben dialyse of niertransplantatie nodig, die zeer kostbaar zijn en een aanzienlijk deel van het zorgbudget verbruiken.⁸

Bij mensen met diabetes zijn cardiovasculaire en renale complicaties de belangrijkste doodsoorzaak, maar de meerderheid van deze patiënten is zich niet bewust van aanwezige diabetescomplicaties.³

Nierziekte wordt vaak beschreven als 'stil' omdat 90% van de functie verloren kan gaan voordat de symptomen worden ervaren.⁸ Recente onderzoeken hebben aangetoond dat één op de tien volwassenen nierziekte zou kunnen hebben, maar slechts een derde van deze patiënten zal deze diagnose hebben gekregen.⁹ Hetzelfde onderzoek toonde aan dat de mortaliteit aanzienlijk was bij deze populatie en dat de belangrijkste oorzaak van ziekenhuisbezoeken en -kosten chronische nierziekte was gevolgd door hartfalen.⁹ Dit ondanks het feit dat vroege detectie en behandeling van nierziekte de progressie van de ziekte kan vertragen of zelfs volledig kan voorkomen.⁸

Vroege detectie van cardiovasculaire en renale complicaties is essentieel om de behandeling te starten en de progressie van de ziekte te stoppen.⁸

ACR IS DE EERSTE MARKER

ACR-spiegels worden in verband gebracht met het risico op hart- en vaatziekten, progressie van nierziekten en mortaliteit.¹⁰ KDIGO beveelt een uitgebreide stadiëring voor CKD aan waarin albuminurie is opgenomen in alle stadia van de geschatte glomerulaire filtratiesnelheid (eGFR).^11,12 Bij patiënten met diabetes type 2 helpt de diagnose van DN artsen hypoglykemische medicatie aan te passen, zoals glucagonachtige peptide-1 (GLP-1)-receptoragonisten en natriumglucose-cotransporter-2 (SGL-2)-remmers, door gecontra-indiceerde geneesmiddelen te vermijden en anderen met voorzichtigheid te gebruiken om potentieel ernstige complicaties, zoals hypoglycemieën, te vermijden.^11,12

ACR staat ook bekend als de eerste marker van nierziekte.³ Uit een recent onderzoek bleek dat routinematige meting van ACR op de zorglocatie bij diabetespatiënten bij 8,6% DN werd vastgesteld en bij 9,9% vermoedelijke DN.¹³ In de groep patiënten met DN werd de medicatie vervolgens bij 46% van de patiënten aangepast op basis van de ACR-waarden.¹³

ACR kan ook een nuttig screeningshulpmiddel zijn voor CKD- en microvasculaire complicaties.^4,5 Ondanks dit alles is de frequentie van de ACR-meting wereldwijd nog steeds laag.^4-6  

SNELLE POINT-OF-CARE TESTEN OM DE PATIËNTRESULTATENTE VERBETEREN

De ACR-meting kan worden uitgevoerd met zowel laboratoriumtesten als point-of-care testen (POCT).^13,14 POCT in de eerstelijns gezondheidszorg stelt patiënten en hun zorgverleners in staat om behandelingsbeslissingen te nemen tijdens het patiëntbezoek. De resultaten zijn binnen enkele minuten beschikbaar en kunnen onmiddellijk met de patiënt worden besproken.^13-16

POCT kan de workflow van de praktijk te verbeteren, wat leidt tot operationele en economische voordelen.^18-20 Voor patiënten is dit handiger en er is aangetoond dat het het begrip, de motivatie en de tevredenheid van de patiënt verbetert.^15-17

In landen met lage en middeninkomens, en in gebieden met beperkte middelen of op afstand, kan POCT meer voordelen bieden dan laboratoriumtests.^20-22 Er zijn nu verschillende POCT-apparaten beschikbaar die ACR-metingen combineren met andere nuttige parameters (HbA1c, lipidenprofielen enz.), waarvan is aangetoond dat ze een kwantitatieve nauwkeurigheid hebben die in verhouding staat tot laboratoriumtests.^21,22